तालिबानको नयाँ आदेश: घरको झ्याल बन्द गर्न र एनजीओमा महिला रोजगार बन्द गर्न निर्देशन

काठमाडौँ । अफगानिस्तानमा तालिबान सरकार आएदेखि नै महिलामाथि विभिन्न प्रकारका प्रतिबन्ध लगाइँदै आएको छ । तालिबानले आइतवार अफगानिस्तानमा कार्यरत सबै गैरसरकारी संस्थाहरूलाई महिलालाई रोजगारी दिन बन्द गर्न निर्देशन दिएको छ, अन्यथा उनीहरूको मान्यता रद्द गरिनेछ ।

यसअघि शनिबार तालिबान महिला देखिने ठाउँमा घरेलु भवनमा झ्याल बनाउन निषेध गर्ने आदेश जारी गरेको थियो । 

तालिबान सरकारका प्रवक्ता जबिहुल्लाह मुजाहिदले शनिबार जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनेका छन्- 'नयाँ भवनहरूमा आंगन, भान्सा, छिमेकीको इनार र महिलाहरूले प्रयोग गर्ने अन्य ठाउँहरू नदेख्ने झ्यालहरू हुनुहुँदैन ।'

तालिबानका प्रवक्ताका अनुसार महिलालाई भान्सामा, आँगनमा वा इनारबाट पानी ल्याउँदै गरेको देख्दा अश्लीलता बढ्न सक्छ । अफगानिस्तानको नगर निगमका अधिकारीहरूलाई निर्माण भइरहेको नयाँ भवनहरूमा नजर राख्न आदेश दिइएको छ । यससँगै यी भवनहरूमा यस्ता झ्यालहरू बनाउन नपाइने निर्णय गरिने छ, जसबाट छिमेकीको घरमा छिर्न सकिन्छ । त्यस्ता झ्यालहरू पहिल्यै अवस्थित भएमा घरधनीलाई अगाडि इँटाको पर्खाल बनाउन आदेश दिइएको छ ।

तालिबान सरकारले अफगानिस्तानका सबै राष्ट्रिय तथा विदेशी गैरसरकारी संस्थाहरूलाई महिलालाई रोजगारी दिन बन्द गर्न आदेश दिएको छ । अर्थ मन्त्रालयले आइतबार जारी गरेको पत्रमा यो आदेश पालना नगरे सम्बन्धित गैरसरकारी संस्थाको लाइसेन्स खारेज गर्ने चेतावनी दिएको छ ।

तालिबानले पनि दुई वर्षअघि महिलाले इस्लामिक हिजाबलाई राम्ररी पालना नगरेको दाबी गर्दै यस्तै आदेश दिएको थियो । अहिले गैरसरकारी संस्थामा महिलालाई कुनै पनि काम गर्नबाट रोक लगाइएको छ ।

अफगानिस्तानको शासनमा फर्किएदेखि तालिबानले लगातार महिलाविरुद्ध आदेश जारी गर्दै आएको छ । यस महिनाको सुरुमा, तालिवानले अफगानिस्तानमा महिलाहरूलाई नर्सिङ प्रशिक्षणमा प्रतिबन्ध लगाएको थियो । 

यस वर्षको अगस्टमा अफगान महिलाहरूलाई सार्वजनिक रूपमा बोल्न र अनुहार देखाउन प्रतिबन्ध लगाइएको थियो । यससँगै महिलालाई अति आवश्यक पर्दा मात्रै घरबाट बाहिर निस्कन भनिएको छ । यस बाहेक तालिबानले महिलाहरुलाई खेलकुदमा भाग लिन पनि प्रतिबन्ध लगाएको छ ।

तालिबानले सन् २०२१ मा विद्रोहपछि सरकार नियन्त्रणमा लिएको थियो । यसपछि उनले देशमा शरिया कानून लागु हुने बताएका थिए । 

शरिया कानुन इस्लाममा विश्वास गर्ने मानिसहरूको लागि कानुनी प्रणाली जस्तै हो । यो धेरै इस्लामिक देशहरूमा प्रयोग गरिन्छ । तर, पाकिस्तानलगायत अधिकांश इस्लामिक देशहरूमा यसलाई पूर्ण रूपमा लागू गरिएको छैन । यसले दैनिक जीवनदेखि लिएर धेरै ठूला मुद्दाहरूमा कानूनहरू समावेश गर्दछ ।

शरियाले परिवार, वित्त र व्यवसायसँग सम्बन्धित कानूनहरू समावेश गर्दछ । रक्सी पिउनु, लागूपदार्थको प्रयोग वा बेचबिखन शरिया कानून अन्तर्गत प्रमुख अपराधहरू मध्ये एक हो । त्यसैले यस्ता अपराधका लागि कडा सजायको व्यवस्था छ । तालिबान सरकारले इस्लामिक कानूनले अफगान पुरुष र महिलाको अधिकार सुनिश्चित गरेको दाबी गरेको छ ।