कफी कुन समयमा पिउनु उपयुक्त हुन्छ ?

काठमाडौँ । एक अध्ययनले दिनको कुन समयमा कफी पिउनुहुन्छ त्यसले बिरामी हुने जोखिम कम गर्न सक्न्ने पत्ता लगाएको छ । अध्ययनमा, बिहान कफी पिउने मानिसहरूमा दिनभरि कफी पिउनेहरूको तुलनामा मुटु रोगबाट मर्ने जोखिम कम भएको पाइयो ।

त्यसैगरी बिहान कफी पिउनेहरूमा दिउँसो कफी पिउनेहरूको तुलनामा मृत्युको जोखिम कम देखिएको समेत अध्ययनले देखाएको छ । यद्यपि, यो अध्ययनले कफी मात्र यसको कारण हो भनेर भने प्रमाणित गर्न नसकेको रिपोर्टमा उल्लेख छ ।

टुलेन विश्वविद्यालय ओबेसिटी रिसर्च सेन्टरका निर्देशक तथा अध्ययनका प्रमुख अनुसन्धानकर्ता डा. लु चीले भनेका छन्- 'अध्ययनले बिहान कफी पिउँदा जोखिम किन कम हुन्छ भनेर देखाउँदैन ।' उनका अनुसार, यसको एउटा व्याख्या यो हुन सक्छ कि दिनको ढिलो समयमा कफी पिउँदा व्यक्तिको आन्तरिक शरीर घडीमा बाधा पुग्न सक्छ ।
उनले उनीहरूको निष्कर्ष बाँकी जनसंख्याको लागि सत्य हो कि होइन भनेर हेर्न थप अध्ययनहरू आवश्यक रहेको बताएका छन् । 

उनले भने- 'कफी पिउने समय परिवर्तन गर्दा हुने सम्भावित प्रभावहरू बुझ्न हामीले क्लिनिकल परीक्षणहरू सञ्चालन गर्न आवश्यक छ । बिहान कफी पिउँदा मुटु रोगबाट हुने मृत्युको जोखिम किन कम हुन्छ भनेर अध्ययनले हामीलाई बताउँदैन ।'

उनले अगाडी भने- 'एउटा सम्भावित व्याख्या यो हो कि दिउँसो वा साँझ कफी पिउँदा सर्काडियन लय (हाम्रो शरीरमा हुने शारीरिक, मानसिक र व्यवहारिक परिवर्तनहरूको २४-घण्टा चक्र) र मेलाटोनिन जस्ता हर्मोनको स्तरमा बाधा पुग्न सक्छ, जसले गर्दा मुटु रोगको जोखिम कारकहरू जस्तै सूजन र रक्तचापमा परिवर्तन आउन सक्छ ।'

यो अध्ययन कसरी गरियो ?

न्यु अर्लिन्सको टुलेन विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरूले १९९९ देखि २०१८ सम्म अमेरिकामा राष्ट्रिय स्वास्थ्य तथा पोषण परीक्षा सर्वेक्षणमा भाग लिने ४०,७२५ वयस्कहरूको अध्ययन गरेका थिए । उनीहरूलाई उनीहरूको दैनिक खाना र पेय पदार्थको सेवन, कफी पिउने कि नपिउने, कहिले र कति कफी पिउने भन्ने बारेमा सोधिएको थियो । 'हाम्रो शरीरमा क्याफिनको प्रभावलाई ध्यानमा राख्दै, हामी हेर्न चाहन्थ्यौं कि तपाईंले कफी पिउने समयले मुटुको स्वास्थ्यमा कुनै प्रभाव पार्छ कि पार्दैन ।' डा. चीले भने ।

यद्यपि अघिल्लो अनुसन्धानले मध्यम मात्रामा कफी पिउनु स्वास्थ्यको लागि लाभदायक हुन सक्छ भन्ने पत्ता लगाएको छ, डा. चीले भने, उनको अध्ययन कफी पिउने समय र स्वास्थ्यमा यसको प्रभावलाई हेर्ने पहिलो थियो ।'

अध्ययनका अनुसार, ३६ प्रतिशत सहभागीहरूले बिहान कफी पिए र १४ प्रतिशतले बिहान बाहेक दिनको कुनै पनि समयमा कफी पिए । डा. ची र उनको टोलीले लगभग एक दशकसम्म सहभागीहरूलाई ट्र्याक गरे, त्यस अवधिमा उनीहरूले सहभागीको जानकारी रेकर्ड र मृत्युको कारणहरू हेरेका थिए ।

लगभग १० वर्ष पछि, ४,२९५ जनाको मृत्यु भएको थियो, जसमध्ये १,२६८ जनाको मृत्यु मुटु सम्बन्धी रोगका कारण भएको थियो । अनुसन्धानकर्ताहरूले पत्ता लगाए कि बिहानको कफी पिउनेहरूमा कफी नपिउनेहरूको तुलनामा मुटु रोगबाट मर्ने सम्भावना १६ प्रतिशत कम भेटियो र मुटु रोगबाट मर्ने सम्भावना ३१ प्रतिशत कम देखियो । उनीहरूले यो पनि पत्ता लगाए कि दिनभरि कफी पिउनेहरूको मृत्युको जोखिममा कफी नपिउनेहरूको तुलनामा कुनै कमी आएको छैन ।

'बिहान कफी पिउनु दिउँसो कफी पिउनु भन्दा मृत्युको कम जोखिमसँग बढी जोडिएको हुन सक्छ,' उनीहरूले अनुसन्धान पत्रमा लेखेका छन् । अनुसन्धानकर्ताहरूले विहान उच्च कफी सेवन मृत्युको कम जोखिमसँग सम्बन्धित पाइएको अध्ययन रिपोर्टमा उल्लेख गरेका छन् ।

दिनको समय किन महत्त्वपूर्ण छ ? बिहानको समयमा सामान्यतया गतिविधिको आवृत्ति बढी हुन्छ जसले गर्दा हामी उठ्दा र ओछ्यानबाट उठ्दा शरीरलाई सतर्क राख्छ, यो प्रभाव दिनभरि कम हुँदै जान्छ र निद्राको समयमा सबैभन्दा कम हुन्छ, लन्डनको रोयल ब्रोम्प्टन र हेफिल्ड अस्पतालका प्रोफेसर थोमस एफ. लुशरले अध्ययनको सम्पादकीयमा लेखेका छन् ।

प्राध्यापक लाशरका अनुसार, अनुसन्धानकर्ताहरूले सुझाव दिएझैं, दिनको अन्त्यमा कफी पिउँदा हामीले आराम गर्नुपर्ने समयमा हाम्रो शरीरको आन्तरिक घडीमा बाधा पुग्न सक्ने हुनसक्छ  । 'दिनभरि कफी पिउने धेरै मानिसहरू निद्रामा गडबडीबाट पीडित हुन्छन्,' उनले बताए । 'यस सन्दर्भमा, यो रोचक छ कि कफीले मस्तिष्कमा निद्रा लगाउने मेलाटोनिनलाई दबाउँछ,' उनले भने ।  अध्ययनले कफी पिउनेहरूमध्ये, बिहान कफी पिउनेहरूले चिया र क्याफिनयुक्त सोडा सेवन गर्ने सम्भावना बढी देखिएको थियो, तर कफी पिउनेहरूको तुलनामा दिनभरि कम कफी (क्याफिनयुक्त र क्याफिनमुक्त) सेवन गरे ।