एल साल्भाडोरले शुल्क लिएर अमेरिकी कैदीलाई जेलमा राख्ने

काठमाडौँ । मध्य अमेरिकी देश एल साल्भाडोरले अमेरिकाबाट आएका हिंसात्मक अपराधी र अवैध आप्रवासीहरूलाई आफ्नो जेलमा राख्ने भएको छ ।

सीएनएनका अनुसार एल साल्भाडोरका राष्ट्रपति नायिब बुकेलेले अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोलाई प्रस्ताव राखेका थिए, जुन उनले तुरुन्तै स्वीकार गरे ।

ट्रम्प प्रशासन र राष्ट्रपतिका सहयोगीहरूले पनि सम्झौताको प्रशंसा गरेका छन् । टेस्लाका प्रमुख एलन मस्कले एक्समा एक पोस्टमा यो उत्कृष्ट सम्झौता भएको बताएका छन् । यद्यपि, मानव अधिकार संस्थाहरूले यो कदमको निन्दा गरेका छन् ।

अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले सोमबार राष्ट्रपति नायिब बुकेलेसँग भेट गरेपछि सम्झौताको घोषणा गरेका हुन् ।

लिग अफ युनाइटेड ल्याटिन अमेरिकन सिटिजन्सले भने यस सम्झौताको विरोध गरेको छ । अमेरिकाले मूलतः मानिसहरूलाई त्यस्तो देशमा पठाउने योजना बनाइरहेको छ, जुन न त उनीहरूको जन्मस्थान हो न त उनीहरूले पार गरेको देश नै हो । 

एल साल्भाडोरको वामपन्थी फराबुन्डो मार्टी नेशनल लिबरेशन फ्रन्ट पार्टीका महासचिव म्यानुएल फ्लोरेसले पनि निर्णयको आलोचना गर्दै के आफुहरु फोहोरको थुप्रो हौँ भन्दै प्रश्न गरेका छन् ।

जनवरी २०२३ मा एल साल्भाडोरमा एउटा जेल निर्माण गरिएको थियो । यसको नाम 'आतंकवादीहरूको बन्दीगृह केन्द्र' राखिएको छ, जसलाई CECOT पनि भनिन्छ । यो संसारको सबैभन्दा ठूलो जेल मध्ये एक हो । यसमा ४० हजारभन्दा बढी कैदी राख्न सकिन्छ ।

बुकेलेले अमेरिकाका खतरनाक कैदीहरूलाई शुल्क लिएर यस जेलमा राखिने बताएका छन् । यसबाट दुवै देशले फाइदा लिनेछन् । बुकेलेले यस जेलका तस्बिरहरू सामाजिक सञ्जालमा पनि पोस्ट गरेका छन् । यसमा धेरै कैदी र गार्डहरू देखिन्छन् ।

बुकेलेलाई एल साल्भाडोरमा अपराध घटाउने श्रेय दिइन्छ । उनले अपराध उन्मूलनको नाममा २०१९ मा राष्ट्रपति चुनाव लडेका थिए । चुनाव जितेको एक वर्षपछि नै उनले देशका जनताको संवैधानिक अधिकार समाप्त पारे र अदालतको शक्ति बढाए । यसले अपराध दरमा ५० प्रतिशत गिरावट ल्याएको बताइएको छ ।

यद्यपि, बुकेलेमाथि आपराधिक गिरोहहरू बीच सम्झौता गरेको आरोप लगाइएको थियो । यद्यपि, मार्च २०२२ मा एउटा घटना घट्यो जसले बुकेलेलाई अपराधलाई अझ कडाईका साथ नियन्त्रण गर्न बाध्य बनायो । एउटा सडक गिरोहले केही घण्टामै ६० भन्दा बढी मानिसहरूको हत्या गर्यो । अपराध रोक्ने बुकेलेको दाबीको व्यापक आलोचना भयो। यसपछि उनले आपतकालीन अवस्थाको घोषणा गरे । शंकास्पद अपराधी र दोषी ठहरिएका अभियुक्तहरू बीचको भिन्नता समाप्त गरियो। त्यसबेलादेखि, देशमा लगभग ८५ हजार मानिसहरूलाई जेल पठाइएको छ ।

बुकेलेले आफ्नो कदमले देशमा हिंसामा उल्लेखनीय कमी आएको दाबी गर्छन् । एल साल्भाडोरमा सन् २०२४ मा ११४ जनाको मात्र हत्या भएको छ । एक वर्ष पहिले यो संख्या २०१४ थियो । २०१५ मा देशभर ६,६५६ जनाको हत्या भएको थियो । अपराध न्यूनीकरणको दाबीमा उनले २०२४ मा पुनः चुनाव जिते। उनलाई ८५ प्रतिशत मतदाताको समर्थन प्राप्त भएको थियो ।