- २०८१ मङ्सिर २० बिहीबार
काठमाडौँ । विश्वमा दुई ठूला युद्ध भइरहेकाले हतियार बजार बढिरहेको छ । कोरोना अवधिपछि सुरु भएको युक्रेन–रुस युद्ध र गत अक्टोबरमा इजरायल–हमास युद्धपछि हतियार बजारमा उत्साह थपेको हो ।
गत वर्ष ६३२ अर्ब डलरको हतियार र सैन्य सेवा बिक्री भएको थियो । यो अघिल्लो बर्षको तुलनामा ४.२ प्रतिशतले बढी हो । स्टकहोम इन्टरनेशनल पिस रिसर्च इन्स्टिच्युटको प्रतिवेदनमा यो दाबी गरिएको हो ।
प्रतिवेदनका अनुसार, गत वर्ष युक्रेन र गाजामा युद्ध र एशियामा तनावका कारण प्रमुख हतियार उत्पादकहरूको बिक्री बढेको छ । रसिया र मध्य पूर्वमा आधारित उत्पादकहरूको लागि उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ । रिपोर्टका अनुसार विश्वका १०० ठूला हतियार कम्पनीहरूले हतियार र सैन्य सेवाहरूको बिक्री २०२३ मा ४.२ प्रतिशतले कूल ६३२ बिलियन डलर भएको थियो ।
स्टकहोम इन्टरनेशनल पिस रिसर्च इन्स्टिच्युटका अनुसन्धानकर्ता लोरेन्जो स्काराजाटोले गत वर्ष हतियारको आम्दानीमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको र यो वर्ष पनि जारी रहने सम्भावना रहेको बताएका छन् ।
उनले विश्वका शीर्ष सय हतियार कम्पनीले बिक्रीको माग पूरा गर्न नसकेको बताए । धेरै कम्पनीहरूले भर्ना गर्न थालेका छन्, जसले आगामी दिनमा हतियार बिक्रीमा आशावादी रहेको स्पष्ट देखाउँछ। रिपोर्टमा गाजा र युक्रेनमा युद्ध, पूर्वी एसियामा बढ्दो तनाव र अन्य क्षेत्रहरूमा पुन: सशस्त्रीकरण कार्यक्रमहरूसँग सम्बन्धित माग पूरा गर्न साना उत्पादकहरू बढी प्रभावकारी भएको उल्लेख छ ।
गत वर्ष अक्टोबरमा इजरायल–हमास युद्धले पनि हतियार खरिदको दौड बढाएको छ । इजरायलसँग आफ्नै हातमा हतियारको ठूलो भण्डार छ, जबकि इरान र अन्य खाडी देशहरूले हमासको पक्षमा आफ्नो भण्डार खोलेका छन् । यी सबै कुरालाई ध्यानमा राख्दै प्रतिवेदनले अमेरिकी कम्पनीहरू उत्पादनमा अगाडि रहेको बताएको छ । विश्वको शीर्ष १०० मा ४१ अमेरिकी हतियार उत्पादक छन् । यसले गत वर्ष आफ्नो बिक्री २.५ प्रतिशतले बढाएको छ र अझै पनि विश्वको हतियार बिक्रीको आधा हिस्सा ओगटेको छ ।
अर्कोतर्फ, विश्वका दुई ठूला हतियार निर्माताहरू, लकहिड मार्टिन र आरटीएक्स (पहिले रेथियोन टेक्नोलोजीहरू) को राजस्व क्रमशः १.६ प्रतिशत र १.३ प्रतिशतले घटेको छ ।
