- २०८१ फाल्गुण २० मंगलबार
काठमाडौँ । विश्वका सबैभन्दा धेरै रक्तदाताहरू मध्ये एक जेम्स ह्यारिसनको मृत्यु भएको छ । उनको रक्त प्लाज्माले २० लाखभन्दा बढी बच्चाहरूको ज्यान बचाएको बीबीसीले उल्लेख गरको छ ।
जेम्स ह्यारिसनको फेब्रुअरी १७ मा अष्ट्रेलियाको न्यु साउथ वेल्सको एक नर्सिङ होममा मृत्यु भएको उनको परिवारले जानकारी दिएको छ । उनी ८८ वर्षका थिए । अस्ट्रेलियामा सुनौलो हात भएको मानिसको रूपमा चिनिने ह्यारिसनको रगतमा एक दुर्लभ एन्टिबडी, एन्टी-डी थियो, जसको रगतले आफ्ना गर्भमा रहेका बच्चाहरूलाई आक्रमण गर्ने जोखिममा रहेका गर्भवती आमाहरूलाई दिइने औषधि बनाउन प्रयोग गरिन्छ ।
ह्यारिसनलाई श्रद्धांजलि अर्पण गर्ने अष्ट्रेलियाली रेड क्रस रक्त सेवाले १४ वर्षको उमेरमा छातीको ठूलो शल्यक्रिया गर्दा रक्तक्षेपण प्राप्त गरेपछि उनले दाता बन्ने वाचा गरेको उल्लेख गरेको छ । उनले १८ वर्षको उमेरदेखि आफ्नो रक्त प्लाज्मा दान गर्न थाले र ८१ वर्षको उमेरसम्म हरेक दुई हप्तामा रक्त प्लाज्मा दाङ गरिरहेको अस्ट्रेलियन रेडक्रसले जानकारी दिएको छ । २००५ मा, उनले सबैभन्दा धेरै रक्त प्लाज्मा दान गर्ने विश्व रेकर्ड बनाएका थिए । यो उपाधि उनले २०२२ सम्म कायम राखेका थिए जब उनलाई अमेरिकामा एक पुरुषले उछिनेका थिए ।
ह्यारिसनकी छोरी, ट्रेसी मेलोशिपले उनका बुबा कुनै मूल्य वा पीडा बिना यति धेरै जीवन बचाउन पाउँदा धेरै गर्व गरेको बताएकी छन् । मेलोशिप र ह्यारिसनका दुई नातिनातिनाहरू पनि एन्टी-डी खोप प्राप्तकर्ता हुन् ।
एन्टी-डी ज्याबहरूले गर्भमा रहेका बच्चाहरूलाई भ्रूण र नवजात शिशुको हेमोलाइटिक रोग, वा एचडीएफएन भनिने घातक रक्त विकारबाट बचाउँछन् । यो अवस्था गर्भावस्थामा हुन्छ, जब आमाको रातो रक्त कोषहरू उनीहरूको बढ्दो बच्चाका लागि हानिकारक हुन्छन् ।
आमाको प्रतिरक्षा प्रणालीले त्यसपछि बच्चाको रक्त कोषहरूलाई खतराको रूपमा हेर्छ र तिनीहरूलाई आक्रमण गर्न एन्टिबडीहरू उत्पादन गर्दछ । यसले बच्चालाई गम्भीर रूपमा हानि पुर्याउन सक्छ, गम्भीर रक्तअल्पता, हृदयघात, वा मृत्यु पनि निम्त्याउन सक्छ । १९६० को दशकको मध्यतिर एन्टी-डी हस्तक्षेपहरू विकास हुनुभन्दा पहिले, एचडीएफएन पत्ता लागेका दुई मध्ये एक बच्चाको मृत्यु भएको थियो ।
ह्यारिसनको रगतमा एन्टी-डी कसरी यति धेरै भयो भन्ने स्पष्ट भएको छैन, तर केही रिपोर्टहरूले १४ वर्षको उमेरमा उनले प्राप्त गरेको ठूलो रक्तक्षेपणसँग सम्बन्धित रहेको बताएको छ ।
अस्ट्रेलियन रेडक्रस रक्त सेवाका अनुसार अस्ट्रेलियामा २०० भन्दा कम एन्टी-डी दाताहरू छन्, तर तिनीहरूले प्रत्येक वर्ष अनुमानित ४५,००० आमाहरू र उनीहरूका बच्चाहरूलाई मद्दत गर्छन् । लाइफब्लडले ह्यारिसन र अन्य दाताहरूबाट रगत र प्रतिरक्षा कोशिकाहरूको प्रतिकृति बनाएर प्रयोगशालामा एन्टी-डी एन्टिबडीहरू बढाउन अस्ट्रेलियाको वाल्टर र एलिजा हल इन्स्टिच्युट अफ मेडिकल रिसर्चसँग काम गरिरहेको छ ।
अनुसन्धानकर्ताहरूले प्रयोगशालामा निर्मित एन्टी-डी एक दिन विश्वव्यापी गर्भवती महिलाहरूलाई मद्दत गर्न प्रयोग गर्न सकिने विश्वास गरेका छन् ।
2024-12-15-07-07-27.gif)
