- २०८१ बैशाख २३ आइतबार
काठमाडौँ । इरानले जनावरलाई अन्तरिक्षमा पठाएको छ । इरानको सरकारी समाचार एजेन्सी इरनाका अनुसार देशले आगामी वर्षहरूमा अन्तरिक्षमा मानिस पठाउने तयारी गरिरहेको छ । यसै अन्तर्गत डिसेम्बर ६ जनावर बोकेको क्याप्सुल पृथ्वीको कक्षमा पुगेको छ ।
इरानका दूरसञ्चार मन्त्री इसा जारेपुरले भने- 'यो क्याप्सुल रकेट सलमानबाट प्रक्षेपण गरिएको हो । यो क्याप्सुलको वजन ५०० किलो रहेको छ । आगामी दिनमा यसले मानिसलाई अन्तरिक्षमा पठाउनेछ ।' यद्यपि उनले क्याप्सुलमा कुन जनावरहरू थिए भन्ने उनले खुलाएनन् ।
समाचार एजेन्सी एपीका अनुसार इरानले सन् २०१३ मा एउटा बाँदरलाई अन्तरिक्षमा पठाएको थियो । यो सफलतापूर्वक पृथ्वीमा फर्कियो । यसअघि सन् २०१० मा पनि इरानले कछुवा, मुसा र कीरालाई अन्तरिक्षमा पठाएको थियो तर यो मिसन असफल भएको थियो । सन् २००९ मा पहिलो पटक इरानले आफ्नो देशमा बनेको उपग्रह अन्तरिक्षमा पठाएको थियो ।
उही समयमा, सेप्टेम्बर २०२३ मा, इरानले अन्तरिक्ष डाटा सङ्कलन गर्न एक उपग्रह प्रक्षेपण गरेको थियो ।
इरानका दूरसञ्चार मन्त्री इसा जारेपुरले इरानले मानिसलाई अन्तरिक्षमा पठाउने योजना बनाएको बताउदै २०२९ सम्ममा मानिसलाई अन्तरिक्षमा पठाउने बताएका छन् । उनले भने- इरानी सेनाले रकेट सलमानले डिजाइन गरेको हो । यो क्याप्सुल इरानको सिभिल स्पेस एजेन्सीले बनाएको छ । उनले कुन स्थानबाट क्याप्सुल लन्च गरिएको जानकारी भने दिएनन् । इरानले सामान्यतया उत्तरी सेमनान प्रान्तको इमाम खोमेनी अन्तरिक्ष केन्द्रबाट प्रक्षेपण गर्छ ।
ह्याम अन्तरिक्षमा यात्रा गर्ने पहिलो जनावर थियो । यो चिम्पान्जी पछि मात्र मानिसको अन्तरिक्ष यात्रा सुरु भयो । ह्याम चिम्पान्जीलाई ३१ जनवरी १९६१ मा अन्तरिक्षमा पठाइएको थियो । उनलाई अन्तरिक्षमा पठाउनुको कारण अन्तरिक्षमा गएमा मानिसमा कस्तो असर पर्छ भन्ने जानकारी प्राप्त गर्नु थियो ।
ह्यामको जन्म सन् १९५७ मा भएको मानिन्छ । उनलाई क्यामरुनको जंगलबाट पक्राउ गरिएको थियो । त्यसपछि उसलाई अमेरिकी सहर फ्लोरिडा लगियो । फ्लोरिडामा, ह्यामलाई मियामी रेयर बर्ड फर्ममा राखिएको थियो । सन् १९५९ मा उनलाई अन्तरिक्ष प्रशिक्षणको लागि अमेरिकी वायुसेनाको बेसमा पठाइएको थियो । करिब साढे तीन वर्षको ह्यामलाई कन्टेनरमा प्याक गरी ३१ जनवरी १८६१ मा अन्तरिक्षमा पठाइएको थियो ।
ह्याम १६:३० मिनेटको उडानपछि अन्तरिक्षमा पुगेका थिए । उसले ५८०० किलोमिटर प्रतिघण्टाको गतिमा १५७ किलोमिटरको उचाइमा उडेको थियो । ह्यामको क्याप्सुल उडानको क्रममा दबाबका कारण बिग्रिएको थियो, तर ह्यामको स्पेस सूटले उसलाई बचायो र ऊ सकुशल भयो ।
पृथ्वीमा फर्कने क्रममा ह्यामको क्याप्सुल १३० किलोमिटर टाढा एट्लान्टिक महासागरमा खसेको थियो । उसलाई उद्धार गर्न केही घण्टामै जहाज पुग्यो । अचम्मको कुरा त यति लामो समय बितिसक्दा पनि उ जीवित थियो । त्यसपछि क्याप्सुलबाट निकालियो । त्यतिबेला उनको अनुहारमा मुस्कान थियो, जसलाई फोटोग्राफरले आफ्नो क्यामेरामा कैद गरेका थिए । कसैले यसलाई खुशीको मुस्कान भन्छन् भने कसैले यसलाई चिन्ता र डरको मुस्कान भन्छन् ।
अन्तरिक्षबाट फर्केपछि ह्यामलाई सन् १९६३ मा वाशिङटनको राष्ट्रिय चिडियाखानामा राखिएको थियो । यसपछि उनलाई नर्थ क्यारोलिनाको चिडियाखानामा पठाइएको थियो । ह्यामको मृत्यु जनवरी १९, १९८३ मा भएको थियो । यसलाई अन्तरिक्षमा पठाउनु यस्तो सफल प्रयोग थियो कि यसले मानिसका लागि अन्तरिक्षमा जाने बाटो खोलिदिएको थियो ।
