- २०८२ कार्तिक २१ शुक्रबार
काठमाडौँ । जापानमा २० जुलाईमा माथिल्लो सदनको चुनाव भएको थियो । यसमा सत्तारुढ दल शिगेरु इशिबाको लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टी (एलडिपी) ले धेरै खराब प्रदर्शन गर्यो । तल्लो सदनमा पहिले नै अल्पमतमा रहेको एलडिपीले माथिल्लो सदनमा पनि बहुमत गुमायो । एलडिपीको स्थापना १९५५ मा भएको थियो र यो पहिलो पटक दुवै सदनमा अल्पमतमा पुगेको छ ।
पार्टीको खराब प्रदर्शनको लागि दक्षिणपन्थी सान्सेटो पार्टीलाई दोष लगाइएको छ । जापान फर्स्ट एजेन्डामा प्रचार गर्ने सान्सेटोले चुनावमा १४ सिट जितेको छ । यसअघि २४८ सिट भएको संसदको माथिल्लो सदनमा सान्सेटोको १ सिट मात्र थियो । यसलाई जापानी राजनीतिमा ठूलो परिवर्तनको संकेत मानिएको छ । यसको श्रेय सान्सेटो पार्टी सुरु गर्ने सोहेई कामियालाई दिइँदैछ ।
कामियालाई जापानको 'ट्रम्प' भनिन्छ । उनले कोभिड-१९ महामारीको समयमा युट्युबमा पार्टी सुरु गरेका थिए । त्यसपछि कामियाले खोपविरुद्ध षड्यन्त्र सिद्धान्तहरू फैलाएर धेरै ध्यान आकर्षित गरे । केवल ६ वर्षमा, उनको पार्टी सान्सेटो जापानको सबैभन्दा लोकप्रिय पार्टीहरू मध्ये एक बनेको छ । कोरोनाको खतराको बीचमा सान्सेटो पार्टी अप्रिल २०२० मा युट्युबमा सुरु भएको थियो । यो त्यस्तो समय थियो, जब संसार कोरोनाको खतरासँग जुधिरहेको थियो । सामाजिक दूरी र मास्क लगाउने मानिसहरू आवश्यक थिए । यस्तो अवस्थामा सान्सेटोले मास्कको विरोध गरे । पार्टीले यो एक अन्तर्राष्ट्रिय षड्यन्त्र भएको बताएको थियो । यसले खोपको पनि विरोध गर्यो । सुरुमा यसलाई षड्यन्त्र फैलाउने पार्टी मानिन्थ्यो, जसका कारण मानिसहरूले यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिएनन् । यद्यपि, पछि सान्सेटोले आफ्नो एजेन्डा परिवर्तन गर्यो र आफूलाई राष्ट्रवादी र लोकप्रिय पार्टीको रूपमा प्रस्तुत गर्यो ।
चुनाव अभियानको क्रममा, पार्टीले कर घटाउने र बालबालिकाको भत्ता बढाउने जस्ता वाचाहरू गरेको थियो, तर यसको राष्ट्रवादी विचारका कारण यसले वास्तविक मान्यता पायो । यस पार्टीको लोकप्रियता अनलाइनमा धेरै बढेको छ, विशेष गरी युवाहरूमाझ । यसले जापानको मुख्य सत्तारूढ लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टी (एलडिपी) लाई असर गरेको छ, जुन पहिले दक्षिणपन्थी मतदाताहरूको पहिलो रोजाइ थियो । विज्ञहरू एलडिपीका धेरै रूढिवादी समर्थकहरूले इशिबालाई एक पटक शिन्जो आबेलाई जस्तो बलियो नेता मान्दैनन् ।
उदाहरणका लागि, एलडिपीको नेतृत्वमा, एलजीबिटिक्यू अधिकार सम्बन्धी कानून पारित गरियो, जुन परम्परागत रूढिवादीहरूले मन पराउँदैनन् । कामिया आफैं विश्वास गर्छन्, उनले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पबाट धेरै कुरा सिकेका छन् । विशेष गरी भाषण दिने शैली । उनी आफूलाई ट्रम्प जस्तै वर्णन गर्छन् । ट्रम्प जस्तै, उनी जापानलाई विदेशीहरू, विश्वव्यापी शक्तिहरू र भ्रष्ट नेताहरूबाट जोगाउन चाहन्छन् । उनी जापानलाई 'जापानीहरूका लागि' पनि बनाउन चाहन्छन् र भन्छन् कि विदेशी कम्पनीहरू र बाह्य शक्तिहरूले देशको नीतिहरूलाई आफ्नै फाइदाको लागि प्रयोग गरिरहेका छन् । उनी विश्वास गर्छन्, जापान विश्वव्यापी पूँजीबाट मुक्त हुनुपर्छ, किनभने विदेशी कम्पनीहरूले देशको नीतिहरूलाई प्रभाव पारिरहेका छन् । उनले आफ्नो चुनावी भाषणको क्रममा जापान 'उपनिवेश' बन्ने समेत चेतावनी दिए ।
कामिया अमेरिकासँग सम्बन्ध कायम राख्न चाहन्छन्, तर ट्रम्प जस्तै उनी यो सम्बन्ध समानतामा आधारित होस् भन्ने चाहन्छन् । जापानले आत्मनिर्भर बन्ने प्रयास गरेमा ट्रम्प जस्ता नेताहरूले जापानको स्वतन्त्रताको सम्मान गर्नेछन् भन्ने उनको विश्वास छ । ट्रम्प जस्तै कामिया पनि आफ्ना विवादास्पद बयानका कारण चर्चामा छन् । उनले एक पटक भनेका थिए, जापानका सम्राटलाई 'श्रीमती' राख्न अनुमति दिनुपर्छ । कामियाको विश्वास छ कि जापानमा राजाको वंश कायम राख्न यो आवश्यक छ । यसो गर्दा राजवंशमा पर्याप्त पुरुष उत्तराधिकारीहरू उत्पादन हुनेछन्, जसले शाही रक्तरेखालाई निरन्तरता दिनेछ ।
जापानमा महिलाहरूलाई सिंहासनको उत्तराधिकारी हुन अनुमति छैन । जापानमा महिलाहरू सम्राट बन्ने प्रवृत्ति भए पनि, उनीहरूका बच्चाहरूले सिंहासन पाउँदैनन् । कामियाले महिलाहरूलाई काम गर्न प्रोत्साहित गर्नु हुँदैन, किनभने यसले गर्दा उनीहरू बच्चाहरू जन्माउन सक्षम हुदैनन् भन्ने विवादित अभिव्यक्ति दिएका थिए ।
विज्ञहरू भन्छन्, शिन्जो आबेको हत्या पछि, जापानमा दक्षिणपन्थी राजनीति कमजोर भएको छ र सान्सेटोले यसको ठाउँ भरिरहेका छन् । अब यो पार्टीले सत्तारुढ लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टी (एलडिपी) बाट मत तानिरहेको छ । बीबीसीका अनुसार, सान्सेटोको लोकप्रियताको एउटा प्रमुख कारण जापानमा तीव्र गतिमा बढ्दो मुद्रास्फीति पनि हो । जीवनयापनको लागत बढ्दै गइरहेको छ । दशकौंदेखि जापानमा मूल्य स्थिर थियो, तर अहिले खाद्यान्नको मूल्य दोब्बर भएको छ । देशमा ज्यालामा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छैन र सुस्त अर्थतन्त्रका कारण भविष्यको बारेमा निराशा फैलिरहेको छ । गरिब र मध्यम वर्गका मानिसहरू सबैभन्दा बढी समस्यामा छन् र यही कारणले गर्दा सान्सेटोको भोट बैंक बढिरहेको छ ।
जापानको जनसंख्या घट्दै गएको छ र वृद्धवृद्धाहरू बढ्दै गएका छन्, जसका कारण देशलाई अब विदेशी कामदारको आवश्यकता छ । कोरोना पछि, जापानले भिसा नियमहरू खुकुलो पारेको छ, जसको प्रभावले पछिल्ला तीन वर्षमा विदेशी बासिन्दाहरूको संख्या एक तिहाइले बढेर ३८ लाख पुगेको छ । यो कुल जनसंख्याको केवल ३ प्रतिशत हो, तर जापानी समाजमा यसबारे असहजता छ ।
जापान जस्तो देशमा, जहाँ धेरैजसो मानिसहरूको जीवनशैली र सोच समान छ, केही मानिसहरूलाई यति धेरै विदेशीहरूको आगमन मन परिरहेको छैन । यस कारणले गर्दा उनीहरू अलि असहज महसुस गरिरहेका छन् । सामाजिक सञ्जालमा, आप्रवासीहरूलाई अपराध, नियम तोड्ने र सामाजिक व्यवस्था खलबल्याउने आरोप लगाइँदैछ, जबकि प्रहरी तथ्याङ्कले जापानी र गैर-जापानी नागरिकहरूमा अपराध दर लगभग बराबर रहेको देखाउँछ, तर सानसेटोले यी तथ्याङ्कहरूलाई बेवास्ता गर्दै जनभावनालाई भड्काइरहेका छन् । जापानमा विदेशीहरूको बारेमा फैलिएको गलत जानकारीले यो डरलाई अझ बढाएको छ । धेरै पटक सामाजिक सञ्जालमा यो झूट फैलाइएको छ, कल्याणकारी योजनाहरूको एक तिहाइ लाभ विदेशीहरूले लिइरहेका छन्, जबकि वास्तविकतामा त्यस्तो छैन ।
विज्ञहरू भन्छन्, सानसेटोको राजनीतिमा प्रवेश पछि, जापानमा विदेशीहरू विरुद्ध बोल्नु सामान्य भएको छ, जबकि यस्ता कुराहरूलाई पहिले 'निषेध' मानिन्थ्यो । कामिया भन्छन्, पहिले जापानमा आप्रवासनको बारेमा कुरा गर्न सजिलो थिएन । जसले पनि यो मुद्दा उठाए, वामपन्थीहरूले उनलाई घेरे, तर अब चीजहरू परिवर्तन हुँदैछन्। अब मानिसहरूले उनीहरूलाई ध्यानपूर्वक सुनिरहेका छन्, चाहे उनीहरू उनीहरूसँग सहमत हुन् वा होइनन् ।
कामियाको मुख्य मागहरू मध्ये एक १० प्रतिशत उपभोग कर खारेज गर्नु हो । यो जापानको राष्ट्रिय बिक्री कर हो जुन हरेक वस्तुमा लगाइन्छ । जापानमा उपभोग कर सन् १९८९ मा सुरु भएको थियो । त्यतिबेला यो ३ प्रतिशत लगाइएको थियो। बिस्तारै यो बढेर १० प्रतिशत पुगेको छ ।
सरकारले यस करबाट खर्बौं रुपैयाँ कमाउँछ, जसबाट यसले जन कल्याणमा खर्च गर्छ । कामिया भन्छन्, उपभोग करले युवाहरूलाई वृद्ध जनसंख्याको खर्च वहन गर्न बाध्य पार्छ । उनी भन्छन्, सरकारले वृद्धहरूको बारेमा मात्र होइन, युवाहरूको बारेमा पनि चिन्ता गर्नुपर्छ ।
