- २०८१ बैशाख १४ शुक्रबार
काठमाडौँ । चिनियाँ राष्ट्रपति सी जीनपीङ मस्को पुगेका छन् । राष्ट्रपति सीले सोमबार राति मस्कोमा रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग भेटवार्ता गरेका छन् । राष्ट्रपति भवन (क्रेमलिन) मा पुटिनले सी जिनपिङलाई स्वागत गरेका थिए ।
न्युयोर्क टाइम्सको रिपोर्टका अनुसार साढे चार घण्टासम्म चलेको अनौपचारिक भेटमा जिनपिङले रुसलाई भरपर्दो साझेदारको रुपमा व्याख्या गरेका छन् । दुवै नेताले सँगै डिनर पनि गरेका थिए । पुटिन र जिनपिङको निकटता निकै गहिरो रहेको छ ।
रुस-युक्रेन युद्ध सुरु भएयता पहिलो पटक दुई दिने भ्रमणका लागि जिनपिङ मार्च २० मा मस्को पुगेका थिए । उनको भ्रमणको आज दोस्रो दिन हो । साँझ अबेरसम्म दुई नेताबीच औपचारिक वार्ता हुनेछ ।
क्रेमलिन पुगेका जिनपिङले पुटिनलाई भेट्नुअघि भनेका थिए– मेरो भ्रमणको उद्देश्य युद्ध अन्त्य गर्नु हो । दुवै पक्षलाई मान्य हुने समाधान खोज्नुपर्छ । म युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीसँग पनि वार्ता गर्नेछु । जिनपिङले पुटिन र जेलेन्स्कीलाई कम्तिमा युद्धविराममा मनाउन चाहन्छन् । यस युद्धको अन्त्य गरेको श्रेय लिएर विश्वको नेता हुने रणनीतिमा उनी रहेको विश्लेषण गरिएको छ ।
रुसी अधिकारीका अनुसार दुई नेताले रुस र चीनबीचको बृहत् र रणनीतिक साझेदारी विस्तार गर्ने विषयमा छलफल गर्नेछन् । अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा रुस–चिनियाँ सहयोगलाई अझ प्रगाढ बनाउने विषयमा पनि वार्ता हुनेछ । यसबाहेक जिनपिङ र पुटिनले महत्वपूर्ण द्विपक्षीय दस्तावेजमा हस्ताक्षर गर्नेछन् । यस कागजातसँग सम्बन्धित कुनै जानकारी दिइएको छैन ।
३० डिसेम्बर २०२२ मा, सी जिनपिङ र भ्लादिमिर पुटिनबीच ८ मिनेटको भिडियो कल भएको थियो । यस क्रममा पुटिनले दुई देशबीच सैन्य सहयोग बढाउन आग्रह गरेका थिए । यसबारे सी जिनपिङले विश्वमा जारी कठिन परिस्थितिमा रुसलाई रणनीतिक सहयोग गर्न चीन तयार रहेको बताएका थिए ।
युक्रेनमा युद्ध सुरु भएपछि दुई देशले ‘नो लिमिट’ रणनीतिक साझेदारीमा हस्ताक्षर गरेका थिए । युरोपेली देशको प्रतिबन्धपछि चीनले रुसी तेल र ग्यासको खरिद बढाएको छ । बदलामा रुसले पनि ताइवानको मुद्दामा चीनलाई साथ दिइरहेको छ । चीनले सधैं ताइवानलाई आफ्नो अंश भएको दाबी गर्दै आएको छ। योसँगै पुटिनले ताइवानलाई चीनको अभिन्न अंगका रुपमा पनि लिएका छन् ।
सन् २०१२ मा चीनको राष्ट्रपति बनेपछि जिनपिङ आफ्नो पहिलो विदेश भ्रमणमा रुस गएका थिए । उनी मार्च २०१३ मा मस्को पुगेका थिए । चीनले सधैं रुसलाई समर्थन गर्दै आएको छ ।
युक्रेनमा आक्रमणपछि जिनपिङको यो पहिलो भ्रमण भएको विज्ञहरू बताउँछन् । यसमा चीन आफ्नो स्वार्थ अनुसार धेरै हासिल गर्न चाहन्छ । चीनले युद्ध रोक्ने कुरा गरिरहेको छ भनी बहाना गर्न सक्छ, तर रूससँग उसको बढ्दो निकटताको प्रमाण तेल र ग्याँस आयातमा भएको वृद्धि हो। सन् २०२२ मा चीनलाई कच्चा तेल र ग्यासको आपूर्ति ४४ प्रतिशत र १०० प्रतिशतले बढेको छ ।
उही समयमा, चीनबाट रूसको निर्यात १२.८ प्रतिशतले बढेको छ। चीनको अर्धचालक आपूर्ति दोब्बर भएको छ । सीको भ्रमणको एजेन्डामा रुसबाट नयाँ ग्यास पाइपलाइन सुरक्षित गर्ने हो । जे होस्, युरोपबाट जर्मनी जाने नोर्ड स्ट्रिम-२ रद्द गरिएको छ ।
