- २०८१ बैशाख २१ शुक्रबार
काठमाडौँ । बेलायती प्रधानमन्त्री बोरिस जोनसनले राजनीतिक अस्थिरताका बीच राजीनामा दिएका छन् । कन्जरभेटिभ पार्टीमा बढ्दो विरोध र मन्त्रीहरुको राजीनामापछि उनले पार्टी नेताबात राजीनामा दिएका हुन् । पछिल्लो दुई दिनमा उनको मन्त्रिपरिषद्बाट ४० भन्दा बढी मन्त्रीले राजीनामा दिएका छन् । योसँगै जोनसनका नजिकका नेताहरूले पनि उनलाई राजीनामाको सन्देश पठाएका थिए । त्यसपछि बिहीबार उनले प्रधानमन्त्री पद छाड्न राजी भए ।
बोरिस जोनसन राजीनामा दिन किन बाध्य भए ? जोनसनलाई राजीनामा दिन सल्लाह दिने उनका सहकर्मी को हुन् ? र किन जोनसनको नजिकको सहयोगी संलग्न मुद्दाले उनीहरूको समस्यामा मात्र थप्यो ? भन्ने बारे यस रिपोर्टमा जानकारी दिदैछौं ।
जोनसनविरुद्ध के आरोप थिए ?
बेलायती प्रधानमन्त्री बोरिस जोनसन विगत तीन वर्षदेखि सत्तामा छन् । सन् २०१९ को डिसेम्बरमा भारी मतान्तरपछि उनले पदका लागि आफ्नो दाबी बलियो बनाएका थिए । तर, उनको सम्पूर्ण कार्यकाल आफ्नै पार्टीका लागि घोटाला र आलोचनाले भरिएको थियो । तर, मुख्यतः दुईवटा यस्ता काण्ड थिए, जसले जोनसनला प्रमुख रुपमा पद छोड्न बाध्य बनायो । ति हुन् पार्टी गेट काण्ड र सांसद पिन्चर काण्ड ।
पार्टीगेट काण्ड
कोरोनाभाइरस महामारी बेलायतमा सबैभन्दा कठिन समय बनेको थियो । यस अवधिमा सरकारले लकडाउन लगायत धेरै कडा प्रतिबन्ध लगाएको थियो । जसका कारण जनताले धेरै समस्याको सामना गर्नु परेको थियो । तर, यो कठिन समयमा आम जनता कोरोना र प्रतिबन्धसँग लडिरहेका बेला प्रधानमन्त्री जोनसन सरकारका केही मन्त्री र अधिकारीहरूले प्रधानमन्त्रीको कार्यालयमा रक्सी पार्टी गरिरहेका थिए । यो रिपोर्ट बाहिर आएपछि बेलायतको राजनीति उथलपुथल भएको थियो ।
जोनसनले लगातार यी आरोपहरूलाई अस्वीकार गरिरहे र उनी वा उनको पार्टीका नेताहरूले कुनै पनि लकडाउन नियमहरू नतोडेको बताइरहे । तर, यसै निजामती कर्मचारी सु ग्रेको छानबिन समितिले पेस गरेको प्रतिवेदनले कोरोनाको सबैभन्दा कठिन समयमा बेलायती सरकारका मन्त्रीहरूले नियमलाई बेवास्ता गरेर पार्टी गरिरहेको खुलासा गरेपछि उनले झुट बोलेको प्रमाणित भयो । यस प्रतिवेदनमा मे २०२० देखि अप्रिल २०२१ सम्मका १६ तस्बिर र जानकारी दिइएको थियो । यी मध्ये कम्तीमा ६ वटा गैरकानुनी पार्टीमा प्रधानमन्त्री बोरिस जोनसन आफैं संलग्न रहेको उल्लेख थियो । जुन कोभिड प्रतिबन्धहरूको पूर्ण उल्लङ्घन थियो । किनभने त्यसबेला मानिसहरूलाई भेट्न, उनीहरूलाई भेट्न टाढाको कुरामा प्रतिबन्ध थियो । कसैको मृत्यु भएमा पनि जम्मा हुने संख्यामा धेरै प्रतिबन्धहरू थिए । पीडितलाई भेट्न अस्पताल जान पनि पाएका थिएनन् ।
यो रिपोर्ट आएको भोलिपल्ट, जोनसनले सार्वजनिक रूपमा माफी मागे र संसदमा यी गल्तीहरूको लागि उनी आफैं जिम्मेवार रहेको बताए ।
सांसद क्रिस्टोफर पिन्चर काण्ड
यो स्क्यान्डल प्रधानमन्त्री बनिरहने जोनसनको महत्वाकांक्षामा अन्तिम कारण साबित भयो । जोनसनलाई उनी नजिकका सांसद क्रिस पिन्चरविरुद्ध यौन दुर्व्यवहारको आरोपको बारेमा थाहा भएको आरोप लगाइएको थियो । तर यसका बाबजुद पनि उनले पिन्चरविरुद्ध केही कारवाही गरेनन् । बरु, जोनसनले पिन्चरलाई सरकारमा समावेश गर्न जारी राखे ।
यो पूरै काण्डको खुलासाका बीच जोनसनले पनि लगातार आफ्नो बयान फेर्दै आएका थिए । तर उनका धेरै अधिकारीहरूले जोनसनलाई पिन्चरविरुद्धको आरोपको बारेमा व्यक्तिगत रूपमा जानकारी दिइएको बताएका थिए । सिमोन म्याकडोनाल्ड, बेलायती विदेश मन्त्रालयका एक वरिष्ठ अधिकारीले पिन्चरलाई विदेश मन्त्रालयमा राज्यमन्त्री बनाउँदा अधिकारीहरूले जोनसनलाई पिन्चरको व्यवहारको बारेमा गुनासो गरेपनि जोनसनले त्यसलाई बेवास्ता गरे । तर पार्टी भित्र आफ्नो विरोध बढ्दै गएको बुझेपछि जोनसनले दुई दिनअघि मात्र यस प्रकरणमा माफी मागेका थिए र सम्पूर्ण विवादबाट बाहिर निस्कने बताएका थिए ।
जोनसनले पिन्चरलाई क्याबिनेटमा समावेश गर्ने निर्णय गलत भएको स्वीकार गरेका थिए । यसका लागि उनले माफी मागेर अधिकारको दुरुपयोग गर्नेलाई सरकारमा कुनै ठाउँ नभएको बताए । यद्यपि, कन्जरभेटिभ पार्टीका केही सांसदहरूले प्रधानमन्त्रीले ढिलाइ गरेको भन्दै उनको माफी अस्वीकार गरे ।
मंगलबार साँझसम्म परिस्थिति जोनसनको विरुद्धमा बन्दै गयो जब उनी निकट मानिएका अर्थमन्त्री ऋषि सुनक र स्वास्थ्यमन्त्री साजिद जाविदले राजीनामा दिए । भोलिपल्ट अर्थात बुधबारसम्म ४५ जना मन्त्री र अधिकारीले जोनसनको विरोधमा राजीनामा दिएर पद छोड्न ठुलो दबाब सिर्जना गरे ।
कन्जरभेटिभ पार्टीका सांसदहरूमाझ जोनसनको लोकप्रियता निकै घट्दै गएको देखिएको थियो । पार्टीगेट काण्डपछि मात्र कन्जरभेटिभ पार्टीमा जोनसनलाई प्रधानमन्त्री पदबाट हटाउने कुरा उठेपछि उनले अविश्वासको प्रस्तावको सामना गर्नुपरेको थियो । बेलायतको नियम अनुसार त्यहाँको पार्टीले प्रधानमन्त्रीलाई हटाउन अविश्वासको प्रस्ताव पनि ल्याउन सक्छ । यस प्रस्तावमा पार्टीका सांसदहरूले मतदान गर्दा ३५९ सांसदमध्ये २११ जनाले जोनसनलाई प्रधानमन्त्री बन्न समर्थन गरेको खुलासा भएको थियो । सोही क्रममा १४८ सांसद (अर्थात करिब ४१ प्रतिशत) उनको प्रधानमन्त्री पदमा बस्ने विपक्षमा थिए ।
यसरी अविश्वासको प्रस्ताव असफल भएपछि जोनसनको पद त जोगियो तर पार्टीका १० मध्ये चार सांसद उनको विरुद्धमा रहेको पनि निर्णय भयो । जोनसनविरुद्ध अर्को अविश्वास प्रस्ताव १२ महिनाको लागि कन्जरभेटिभ नियम अन्तर्गत ल्याउन नसकिने भएकाले उनी निकट मन्त्रीहरुले नै विद्रोह गरे र उनलाई पद छोड्न बाध्य बनाए ।
पार्टी नेताबाट राजीनामा दिदै के भने ?
विहिबार प्रधानमन्त्री कार्यालय डाउन स्ट्रीट बाहिर सम्बोधन गर्दै जोनसनले पार्टी नेताबाट राजीनामा दिएको घोषणा गरे । उनले आफ्नो कार्यकाल पुरा गर्न नपाएको र विश्वकै सबैभन्दा राम्रो पद छोड्नु पर्दा दुख लागेको बताए ।
साथै जोनसनले अब बन्ने नयाँ नेतालाई आफ्नो पूर्ण समर्थन हुने पनि बताए । उनले भने- 'हामीले बेलायतको हरेक भागको सम्भावनालाई उजागर र प्रोत्साहन गर्न आवश्यक छ । सबैभन्दा माथि म जनतालाई धन्यवाद भन्न चाहन्छु । म बेलायतका जनतालाई धन्यवाद भन्न चाहन्छु ।'
जोनसनले आफ्नो सम्बोधनको अन्त्यमा नयाँ नेतृत्व चयन नभएसम्म आफूले पदमा बसेर जनताको सेवा गरिरहने बताए ।
अब आगामी दिनमा कन्जरभेटिभ पार्टीमा नेता पदका लागि प्रतिस्पर्धा हुने र आगामी अक्टोबरमा पार्टीको महाधिवेशनमा नयाँ प्रधानमन्त्रीको घोषणा गरिने भएको छ ।
