- २०८२ कार्तिक २५ मंगलबार
काठमाडौँ । अन्टार्कटिकाको हेक्टोरिया ग्लेशियरले दुई महिनामा लगभग आधा बरफ गुमाएको छ । यो अहिलेसम्म रेकर्ड गरिएको सबैभन्दा छिटो र सबैभन्दा डरलाग्दो हिमनदी पतन हो ।
कोलोराडो बोल्डर विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरूले गरेको अनुसन्धानले पत्ता लगाएको छ कि हिमनदी अचानक यसको मुनि समतल चट्टानको सतहको कारण तैरिन थाल्यो र यो केही हप्तामा आठ किलोमिटर पछि हट्यो । यो घटना जलवायु परिवर्तन र समुद्री सतह वृद्धिको लागि एक गम्भीर विश्वव्यापी संकेत हो ।
वैज्ञानिकहरूले स्वीकार गर्छन्, दुई महिनामा हिमशिलाको पतन एक गम्भीर समस्या हो । पूर्वी अन्टार्कटिकामा अवस्थित हेक्टोरिया ग्लेशियरले २०२३ को सुरुमा मात्र दुई महिनामा ११५ वर्ग माइल बरफ गुमायो, यो एक नयाँ चेतावनी हो ।
नेचर जियोसाइन्समा प्रकाशित एक रिपोर्टले वैज्ञानिकहरूले विभिन्न उपग्रहहरूबाट डेटा संयोजन गरेर सम्पूर्ण घटनाको विश्लेषण गरेको बताउँछ । यदि उपग्रह छविहरू तीन-महिनाको अन्तरालमा लिइएको भए, यो द्रुत परिवर्तन पत्ता लाग्ने थिएन । 'जब हामीले २०२४ को सुरुवातमा यो दृश्य प्रत्यक्ष देख्यौं, तब हाम्रो आँखाले विश्वास गर्न गाह्रो भयो। वास्तविक दृश्य हामीले उपग्रहहरूमा देखेको भन्दा पनि भयानक थियो । यसले हामीलाई हल्लायो,' सिरेजका प्रमुख अनुसन्धानकर्ताले भनेका छन् ।
वैज्ञानिक समुदायले यो घटनालाई पृथ्वीको जलवायु प्रणालीको अस्थिरताको स्पष्ट संकेतको रूपमा हेरिरहेको छ । यो अन्टार्कटिकाको बरफको पाना भविष्यको लागि मात्र होइन, विश्वव्यापी जलवायु नीतिको लागि पनि चिन्ताको विषय हो । अनुसन्धानकर्ताहरूले चेतावनी दिएका छन् कि यदि अन्य ठूला हिमनदीहरूमा यस्तै घटनाहरू दोहोरिए भने, विश्वव्यापी समुद्री सतह वृद्धि तीव्र हुन सक्छ र अपरिवर्तनीय हुन सक्छ । हेक्टोरिया ग्लेशियरको पतन केवल एक वैज्ञानिक घटना मात्र होइन, तर मानवजन्य जलवायु परिवर्तनको जीवित उदाहरण हो ।
