दक्षिण कोरियामा राजनीतिक अस्थिरता: १४ दिनमा दुई राष्ट्रपतिलाई महाअभियोग

काठमाडौँ । प्रधानमन्त्री तथा कार्यवाहक राष्ट्रपति हान दुक सुलाई शुक्रबार दक्षिण कोरियाको संसदमा महाभियोग लगाइयो र पदबाट हटाइयो । उनलाई हटाउने पक्षमा १९२ मत परेको थियो भने त्यसका लागि १५१ मत आवश्यक थियो । महाअभियोगका कारण संसदमा निकै हंगामा भएको थियो । जसका कारण सांसदहरुले एकअर्काको कलर समातेका थिए ।

सत्तारुढ दलले मतदान बहिष्कार गरेपछि कार्यवाहक राष्ट्रपतिविरुद्धको महाभियोग प्रस्तावको विपक्षमा एक मत पनि परेन ।

अब अर्थमन्त्री चोई साङ मोकले कार्यवाहक राष्ट्रपतिको जिम्मेवारी सम्हाल्ने छन् । चोई सोङले डिसेम्बर ३ मा मार्शल ल लागू गरेको खुलेर विरोध गरेका थिए । उनले यसलाई देशको अर्थतन्त्रका लागि विनाशकारी भनेका छन् ।

युन सुक येओलले ३ डिसेम्बरमा देशमा संकटकाल (मार्शल ल) लगाएका थिए । तर, प्रतिपक्षको प्रयासका कारण ६ घण्टा मात्रै स्थगन भएको थियो । विपक्षी दलले संसदमा मतदान मार्फत सैनिक कानुनको प्रस्ताव अवैधानिक घोषणा गरेको थियो ।

यसपछि दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति युन सुक येओललाई महाभियोग लगाइयो र पदबाट हटाइयो । यसपछि १४ डिसेम्बरमा हान डक-सूलाई कार्यवाहक राष्ट्रपति बनाइयो तर उनी १३ दिन मात्रै यस पदमा रहन सके ।

शुक्रबार दक्षिण कोरियाको संसदमा मतदानका क्रममा निकै हंगामा भएको थियो । सभामुखले कार्यवाहक राष्ट्रपतिलाई हटाउन सांसदहरूको ५० प्रतिशत मत आवश्यक पर्ने बताए । यस्तो अवस्थामा १ सय ५१ सांसदको मात्रै मतले कार्यवाहक राष्ट्रपति हटाउन सकिन्छ । संसदमा विपक्षी दलको १९२ सिट छ । यस्तो अवस्थामा कार्यवाहक राष्ट्रपतिलाई हटाउन सहज भयो ।

१०८ सिट मात्रै पाएको सत्तारुढ दलले विरोध गर्यो । यसअघि राष्ट्रपति युनलाई हटाउन २ सय मत आवश्यक थियो । महाभियोग सफल भएपछि कार्यवाहक राष्ट्रपति हानले आफूले संसदको निर्णयको सम्मान गरेको बताए । तर सर्वोच्च अदालतको फैसला पर्खने बताए ।

दक्षिण कोरियामा संकटकाल लगाइएका युन सुक येओललाई महाभियोग लगाएर पदबाट हटाए पनि उनलाई पदबाट पूर्णरुपमा हटाउन सर्वोच्चको स्वीकृति आवश्यक छ । सर्वोच्च अदालतका ९ मध्ये ६ जना न्यायाधीशले उनको पक्षमा फैसला गरेमा मात्र उनीमाथि पूर्ण रुपमा महाभियोग लाग्ने छ ।

यसमा समस्या के छ भने दक्षिण कोरियाको सर्वोच्च अदालतमा हाल ६ जना मात्रै न्यायाधीश छन् । यस्तो अवस्थामा एक न्यायाधीशले पनि युन सुक येओलको पक्षमा मतदान गरेर उनलाई फेरि देशको राष्ट्रपति बनाउन सक्छन् । यही कारणले गर्दा विपक्षी दलले सर्वोच्च अदालतमा ३ रिक्त सिट भर्न चाहेको थियो तर कार्यवाहक राष्ट्रपति हान डक सुले त्यसो गर्न मानेनन् ।

दक्षिण कोरियाको संसदमा जम्मा ३ सय सिट छन् । यस वर्षको सुरुमा भएको निर्वाचनमा जनताले विपक्षी दल डीपीकेलाई ठूलो जनादेश दिएका थिए । सत्तारुढ जनशक्तिले १ सय ८ सिट मात्र पाएको छ भने विपक्षी दल डीपीकेले १ सय ७० सिट प्राप्त गरेको छ । बहुमतमा रहेका कारण विपक्षी दल नेकपाले राष्ट्रपति सरकारको कामकारबाहीमा बढी हस्तक्षेप गर्दै आएकाले आफ्नो एजेण्डाअनुसार काम गर्न सकेको छैन ।

राष्ट्रपति योलले २०२२ को चुनावमा पातलो मतले जितेका थिए। यसपछि उनको लोकप्रियता घट्न थाल्यो । श्रीमती धेरै विवादमा परेपछि उनको छवि पनि प्रभावित भएको थियो । हाल राष्ट्रपतिको लोकप्रियता लगभग १७ प्रतिशत छ, जुन देशका सबै राष्ट्रपतिमध्ये सबैभन्दा कम हो ।