काठमाडौँ । भारत सरकारले सबै राज्य र केन्द्र शासित प्रदेशहरूलाई मे ७ मा नक्कली अभ्यास (मोक ड्रिल) गर्न निर्देशन दिएको छ । पहलगाममा भएको आक्रमणपछि भारत र पाकिस्तानबीच बढ्दो तनावका बीचमा यसलाई धेरै महत्त्वपूर्ण मानिएको छ ।
भारतको गृह मन्त्रालयको जनरल फायर सर्भिस, सिभिल डिफेन्स र होम गार्ड तथा सिभिल डिफेन्स महानिर्देशनालयले मे ५ मा पठाएको निर्देशन अनुसार सबै राज्य र केन्द्र शासित प्रदेशहरूलाई रक्षा अभ्यास र पूर्वाभ्यास गर्न निर्देशन दिएको छ ।
नागरिक रक्षा कानून अनुसार, गृह मन्त्रालयलाई यस्ता नक्कली अभ्यासहरू सञ्चालन गर्न राज्यहरूलाई निर्देशन जारी गर्ने अधिकार छ ।
नक्कली अभ्यासमा के हुनेछ ?
नक्कली अभ्यासमा, आपतकालीन अवस्थामा मानिसहरूले कस्तो प्रतिक्रिया देखाउँछन् भन्ने कुरा अवलोकन गरिन्छ । यसका लागि छनोट गरिएका व्यक्ति र स्वयंसेवकहरूलाई तालिम पनि दिइन्छ । सामान्यतया आक्रमण, दुर्घटना वा आगलागी जस्ता आपतकालीन परिस्थितिमा तयारीको स्तर जान्नको लागि नक्कली अभ्यासहरू सञ्चालन गरिन्छ ।
गृह मन्त्रालयको पत्र अनुसार, मे ७ मा हुने नक्कली अभ्यास शहरदेखि ग्रामीण स्तरसम्म सञ्चालन गरिनेछ ।
यस नक्कली अभ्यासमा धेरै प्रकारका अभ्यासहरू गरिने बताइएको छ । यसमा हवाई आक्रमणको चेतावनी कति प्रभावकारी छ भनेर जान्नु, नियन्त्रण कक्षको काम कारबाही अवलोकन गर्नु र आक्रमणको समयमा कसरी काम गर्ने भन्ने बारेमा आम जनता र विद्यार्थीहरूलाई तालिम दिनु समावेश छ । यस समयमा, मानिसहरूलाई आफ्नो घर वा संस्थाहरूमा सबै बत्तीहरू केही समयको लागि पूर्ण रूपमा बन्द राख्न निर्देशन दिन सकिन्छ । यस नक्कली अभ्यासमा, यदि बिजुली पूर्ण रूपमा बन्द भयो भने के उपायहरू लिन सकिन्छ भनेर पनि हेर्न सकिन्छ ।
यस बाहेक, यसमा आपतकालीन परिस्थितिमा नागरिक रक्षा प्रतिक्रिया, विशेष स्थानबाट मानिसहरूलाई सुरक्षित रूपमा बाहिर निकाल्ने तालिम, आदि पनि समावेश छन् ।
यस निर्देशन अनुसार, जिल्ला नियन्त्रक, जिल्लाका विभिन्न अधिकारीहरू, नागरिक रक्षा स्वयंसेवकहरू, होमगार्ड, एनसीसी, राष्ट्रिय सेवा योजना (एनएसएस) स्वयंसेवकहरू, नेहरू युवा केन्द्र संगठन र स्कूल-कलेजका विद्यार्थीहरूको नक्कल अभ्यासमा सहभागिता हुने भारतीय मिडियाहरुले उल्लेख गरेका छन् ।
पहलगाम आक्रमणमा २६ जनाको मृत्यु भएपछि भारत र पाकिस्तानबीच तनाव चरम सीमामा छ र यसैबीच दुवै देशका राजनीतिज्ञहरूबाट निरन्तर बयान आइरहेका छन्। पाकिस्तानका रक्षामन्त्री सहित धेरै राजनीतिज्ञहरूले भारतबाट सैन्य कारबाहीको आशंका व्यक्त गरिरहेका छन् । भारतमा पनि पाकिस्तानविरुद्ध कडा कारबाहीको माग गर्दै यस्ता बयानहरू निरन्तर आइरहेका छन् ।
अप्रिल २२ मा कश्मीरको पहलगाममा भएको आक्रमणमा एक नेपालीसहित २६ जनाको मृत्यु भएपछि भारत र पाकिस्तानबीच तनाव निरन्तर बढ्दै गएको छ ।
पहलगाम आक्रमणपछि भारतले पाकिस्तानविरुद्ध धेरै निर्णय लिएको छ । सिन्धु जल सन्धि निलम्बन गर्नुका साथै भारतले पाकिस्तानबाट हुने सबै प्रकारका आयातमा पूर्ण रूपमा प्रतिबन्ध लगाएको छ । भारतले चालेको कदमको पाकिस्तानले पनि जवाफ दिएको छ । पाकिस्तानले भारतको स्वामित्वमा रहेका वा सञ्चालित सबै एयरलाइन्सका लागि आफ्नो हवाई क्षेत्र बन्द गरेको छ ।