- २०८१ बैशाख १२ बुधबार
काठमाडौँ । पक्षघातका बिरामी अब सोच्नासाथ हिँड्न सक्ने भएका छन् र उनीहरुले महत्वपूर्ण काम गर्न सक्ने भएका छन् । हालै वैज्ञानिकहरूले मस्तिष्क-स्पाइनल कर्ड जडानलाई जोड्ने र विचारहरूलाई कार्यमा रूपान्तरण गर्ने उपकरण बनाएका छन् । यसलाई ‘वायरलेस डिजिटल ब्रिज’ नाम दिइएको छ ।
स्विस फेडरल इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजी, लुसन, स्वीट्जरल्याण्डको टोलीले यो इन्टरफेस ब्रिज तयार गरेको हो । यसले भाँचिएको मेरुदण्ड र मस्तिष्क बीचको सम्बन्धलाई पुन: जडान गर्ने काम गर्दछ । यो विद्युतीय स्विच टच स्क्रिन जस्तै काम गर्दछ, जसमा सिग्नल प्राप्त हुने बित्तिकै कार्य हुन्छ ।
जब मस्तिष्क र मेरुदण्डबीचको सम्बन्ध टुट्छ, कुनै पनि अंग पक्षाघात हुन सक्छ । प्रकृतिसँग पुन: जडान गर्न गाह्रो छ, तर अब यो खोजले उनीहरूलाई आफ्नो काम गर्न मद्दत गर्नेछ ।
यसलाई स्विट्जरल्याण्डको सार्वजनिक अनुसन्धान विश्वविद्यालयले तयार पारेको हो । यो डिजिटल ब्रिज मस्तिष्क-मेरुदण्डको इन्टरफेस हो, जसले मस्तिष्क र मेरुदण्डको बीचमा हराएको जडानलाई पुनर्स्थापित गर्न काम गर्छ । सरल शब्दमा भन्नुपर्दा यो ‘वायरलेस डिजिटल ब्रिज’ उपकरणले पक्षाघात भएको अंगको चाललाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ । यसको सहयोगमा ४० वर्षीय गर्ट-जन ओस्कम आफ्नो खुट्टामा उभिन र वाकरको सहयोगमा हिँड्न सक्षम भए ।
२०११ मा, नेदरल्याण्ड्सका गर्ट-जन ओस्कम एक दुर्घटना भएको थियो । त्यतिबेला उनी चीनमा बसेका थिए । दुर्घटनापछि उनी पक्षघात भएका थिए । उनको खुट्टाले काम गर्न छोडेको थियो । उनी न हिड्न सक्छन न त उभिन नै । अब डिजिटल प्रत्यारोपण मार्फत उनले दिमागले खुट्टा सार्ने काम गर्न सक्छन् ।
'हामीले मस्तिष्क र मेरुदण्डको बीचमा वायरलेस इन्टरफेस सिर्जना गर्न ब्रेन-कम्प्यूटर इन्टरफेस प्रविधि प्रयोग गर्यौं,' स्विस फेडरल इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीमा न्यूरोसाइन्सका प्राध्यापक ग्रेगोइर कोर्टिनले बताए । यो प्रविधिले दिमागको विचारलाई कार्यमा परिणत गर्छ ।
उनले भने, ‘हिँड्नका लागि मस्तिष्कले मेरुदण्डमा कमाण्ड पठाउँछ तर स्पाइनल कर्डमा चोट लागेमा यो सम्बन्ध टुट्छ । 'वायरलेस डिजिटल ब्रिज' उपकरणले यो जडान पुन: जडान गर्न काम गर्दछ ।'
न्यूयोर्क टाइम्सको रिपोर्टका अनुसार, गर्ट-जानको प्रत्यारोपण शल्यक्रिया गर्ने न्यूरोसर्जन र प्रोफेसर जोसेलिन ब्लोचले भने- यो उपकरण अझै अनुसन्धानको चरणमा छ र यसलाई पक्षाघात भएका बिरामीहरूलाई उपलब्ध हुन केही वर्ष लाग्न सक्छ । एकै समयमा, खुट्टा बाहेक, यो उपकरण भविष्यमा हातका लागि पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
उनले भने– शरीर पक्षाघात हुनुका विभिन्न कारण हुन सक्छन् । यी उपकरणहरूले हाल मेरुदण्डको चोटका कारण पक्षाघात भएका व्यक्तिहरूमा मात्र काम गर्न सक्छन् । भविष्यमा यसलाई स्ट्रोक पक्षघातका लागि विकास गर्ने योजना रहेको छ ।
