- २०८१ बैशाख १२ बुधबार
काठमाडौँ । अहिले बलिवुडका दुई ठूला स्टार आमिर खानको ‘लाल सिंह चड्ढा’ र अक्षय कुमारको ‘रक्षा बन्धन’ रिलिजको संघारमा रहेका छन् । दुवै फिल्म अगस्त ११ मा रिलिज हुँदैछन् ।
तर, सामाजिक सञ्जालमा मानिसहरुले फरक–फरक कारण देखाउँदै यी दुवै फिल्म बहिष्कारको अभियान चलाउँदै आएका छन् । बलिवुडका दुवै अत्याधिक सफल सुपरस्टारका फिल्मलाई बहिष्कार अभियान चलाइयो भन्ने विषय अहिले सान्दर्भिक रहेको छ ।
यो साता सामाजिक सञ्जालमा ‘लाल सिंह चड्डा’ र ‘रक्षा बन्धन’ फिल्म ट्रेन्डिङमा छन् । धेरैले यी दुई फिल्म मात्र नभई यी दुवै अभिनेता र बलिउडलाई पनि बहिष्कार गर्न माग गरिरहेका छन् ।
सामाजिक सञ्जालको ट्रेन्डलाई हेर्दा बलिउड र यसका दर्शकबीचको सम्बन्ध परिवर्तन हुँदै गएको देखाउँछ । तर, विज्ञहरूका अनुसार यी बहिष्कारको अपिलले हिन्दी फिल्म उद्योगलाई कति नोक्सान पुर्याउने हो भन्ने अनुमान गर्न मुश्किल रहेको छ ।
सन् २०२० मा कोरोना महामारीका कारण महिनौंसम्म सिनेमा हल बन्द हुँदा भएको ठूलो नोक्सानबाट बलिउड अझै निस्किन सकेको छैन । यति मात्र होइन, सिनेमा हल खुलेपछि पनि एकपछि अर्को धेरै फिल्म फ्लप भएका छन् । बलिउडका यी समस्याहरूको बीचमा, दक्षिण भारतका धेरै फिल्महरूले हिन्दी दर्शकहरूको सहयोगमा लगातार सफल भइरहेका छन् । यसैलाई ध्यानमा राख्दै बलिवुडका धेरै विज्ञहरूले बलिउड उद्योग ठूलो समस्यामा पर्ने भविष्यवाणी पनि गरेका छन् ।
लाल सिंह चड्ढा हलिउड अभिनेता टम ह्याङ्क्स अभिनित प्रसिद्ध हलिउड फिल्म 'फरेस्ट गम्प' को रिमेक हो । त्यस्तै, रक्षा बन्धन अक्षय कुमारको पछिल्लो फिल्म हो । आमिर खान २०१८ मा रिलिज भएको फिल्म ठग्स अफ हिन्दोस्तानपछि यो फिल्ममा आउदै छन् । सो फिल्म बक्स अफिसमा फ्लप भएपछि आमिरलाई अहिले सफल फिल्मको खाँचो रहेको बेला फिल्म रिलिजको संघारमा बहिष्कार अभियान चल्नु चिन्ताको विषय बनेको छ ।
त्यस्तै बक्सअफिसमा लगातार सफल भइरहेका अक्षयकुमारका पछिल्ला फिल्म लगातार फ्लप भएका छन् । उनका फिल्मबच्चन पाण्डे, पृथ्वीराज बक्स अफिसमा नचलेपछि हिट फिल्मको पर्खाइमा रहेका अक्षयलाई पनि अहिलेको बहिष्कार अभियानले असर गर्ने देखिएको छ ।
सामाजिक सञ्जालमा दक्षिणपन्थी विचारधाराहरूले यी दुई फिल्म स्टार वा यी फिल्मसँग सम्बन्धित अन्यलाई उनीहरूको पुरानो भनाइको लागि निशाना बनाएर 'भारत विरोधी' वा 'हिन्दू विरोधी' भनेर ब्रान्डिङ गरिरहेका छन् ।
मे २०१४ मा भाजपा सत्तामा आएपछि अल्पसंख्यकमाथि बढेको कथित आक्रमण र देशमा बढेको 'धार्मिक असहिष्णुता'लाई लिएर आमिर खानले आफू पनि पछिल्लो ६ वा ८ महिनादेखि 'असुरक्षा' भएको महसुस गरिरहेको बताएका थिए । उनले भारत र ‘डर’को वातावरण बढ्दै गएको बताएका थिए । यी बयानपछि सन् २०१५ मा आमिर खान हिन्दुत्वको निशानामा परेका थिए । तर, आमिर खानले उक्त भनाइलाई सन्दर्भ बाहिर हेरिएको आरोप लगाएका छन् । उनले सार्वजनिक रुपमा आफू भारतलाई धेरै माया गर्ने बताए ।
यस हप्ता आमिर खानले यस्तै विवादित अभिव्यक्ति दिए । उनले मानिसहरूले वास्तवमै आफूलाई भारतमा मन नपराउने बताए । साथै उनले आफ्नो फिल्म बहिष्कार नगर्न पनि अनुरोध गरे ।
योसँगै अक्षय कुमारको आगामी फिल्म रक्षाबन्धनको किन विरोध भइरहेको छ भन्न गाह्रो छ । अक्षय कुमार हिन्दू राष्ट्रवादीहरूलाई अपील गर्ने केही हिन्दी फिल्महरू बनाउनका लागि भारतका सबैभन्दा भरपर्दो अभिनेताहरू मध्ये एक हुन् ।
तर सामाजिक सञ्जालमा धेरै पोस्टहरूमा हिन्दू राष्ट्रवादीहरू यस फिल्मको पटकथा लेखक कनिका ढिलोनको बारेमा आक्रामक छन् ।
धेरैले अक्षय कुमारको फिल्मलाई उनको ट्विटको लागि निशाना बनाएका छन्, जसमा उनले मन्दिरहरूमा दुधको अपव्ययको आलोचना गरेका छन् । योसँगै धेरैले उनको २०१२ मा आएको फिल्म ‘ओ माई गड’ लाई पनि निशाना बनाएका छन्, जसमा धेरै धार्मिक संस्कारको आलोचना गरिएको थियो ।
चलचित्र समीक्षक उदय भाटिया भन्छन्, ‘अनलाइनमा ‘ब्ल्याकलिस्ट’ फिल्मको अपिलमा उल्लेख्य वृद्धि भएको कुरा सत्य हो । तर प्रायः यस्ता अपीलहरू स्वाभाविक छैनन् र तिनीहरूले दक्षिणपन्थी एजेन्डालाई अगाडि बढाउँछन् । यस वर्षका ठूला हिट फिल्महरूमा समावेश भएको 'द कश्मीर फाइल्स' सन् १९९० मा कश्मीर उपत्यकाबाट निकालिएका कश्मीरी पण्डितहरूको मुद्दामा बनाइएको थियो । फिल्मले दर्शकमाझ साम्प्रदायिक ध्रुवीकरणलाई ठूलो बढावा दिएको देखिन्छ ।
वर्षौंदेखि, भारतको मनोरञ्जन उद्योग भाजपाको दक्षिणपन्थी हिन्दू विचारधारालाई समर्थन र विरोधमा स्पष्ट रूपमा विभाजित भएको छ । धेरैजसो बलिउड स्टारहरूले हानि हुने डरले राजनीतिक मुद्दाहरूमा आफ्नो धारणा राख्छन् । अर्कोतर्फ, विवादास्पद विषयहरूमा चलचित्र बनाउने निर्माताहरूले ठूलो मात्रामा ट्रोलिङ अभियान र कहिलेकाहीँ प्रहरी मुद्दाको सामना गर्नुपरेको छ ।
जुन २०२० मा सुशान्त सिंह राजपुतको मृत्युपछि धेरै बलिउड कलाकारहरूले नातावादको आरोपको सामना गर्नु परेको थियो । धेरैले यसमा केही सत्यता लिएर चलचित्र जगतमा मात्रै नभई अन्य क्षेत्रमा पनि यस्तो प्रवृत्ति देखिएको बताएका छन् ।
करण जोहरको लोकप्रिय टक शो कफी विथ करणको हालैको सिजनमा सामाजिक सञ्जाल ट्रोलिङ र फिल्म उद्योगमा आक्रमणको प्रभाव निरन्तर चर्चाको विषय बनेको छ । शोका होस्ट र निर्माता-निर्देशक करण जोहरले आफ्नो एक एपिसोडमा भने, 'हामीलाई उद्योगको रूपमा बदनाम गरियो । हामीलाई दुई वर्षसम्म कोठरीमा राखियो ।'
तर, चलचित्र उद्योगका मानिसहरु अहिले आफ्नो छविप्रति निकै सचेत भएका छन् । साथै, बहिष्कारको अपिलले खासै प्रभाव नपर्ने विज्ञहरू बताउँछन् । फिल्म विश्लेषक तरण आदर्शले नकारात्मक प्रचारले चलचित्र जनतामाझ लोकप्रिय हुने र जनभावना जागृत हुने गरेको इतिहास रहेको बताउदै फिल्मलाई दर्शकले मन पराएमा त्यो हेर्नबाट रोक्न नसकिने बताउछन् ।
यद्यपि, पछिल्लो समय अनलाइन स्पेस यति विषाक्त बन्दै गएपछि, सोशल मिडियासँग बलिउडको सम्बन्धमा दरार आउने क्रम बढिरहेको छ ।
