युक्रेनमा रुसको युद्ध किन यति लामो हुँदैछ ?

काठमाडौँ । पूर्वी युक्रेनको अग्रभागमा लडिरहेका सैनिकहरूले पश्चिमी देशहरूबाट आएका आधुनिक हतियारहरूले रुसी बम आक्रमणलाई रोकेको बताएका छन् । तर के यो केवल एक अस्थायी विराम वा आँधीबेहरी अघि शान्त को संकेत हो ?

विगत केही हप्तादेखि रुसको बमबारीमा परेको सुनसान सहर बख्मतको आकाशमा धुवाँको मुस्लो देखिएको छ ।

दुई युक्रेनी लडाकु विमान कम उचाइमा उडिरहेका छन् । यसैबीच, ८६ वर्षीया अन्ना इवानोभा आफ्नो बगैंचामा लट्ठी लिएर छिन् । उनी भन्छिन्- 'हामीसँग कुनै जीवन छैन । हामी कतै सुरक्षित छैनौं । इमानदारीपूर्वक म मरिसकेकी थिएँ ।'

दस मिनेट पछि, पश्चिममा सूर्यमुखी खेतहरूमा पाँच वा सायद अझ भयानक विस्फोटहरू सुनिन्छन् ।

उत्तरमा ध्वस्त स्लोभ्यान्स्क क्षेत्रदेखि पूर्वी युक्रेनको घुमाउरो डोनबास क्षेत्रको युद्धको मोर्चासम्म वा दक्षिणमा डोनेट्स्कको परित्याग गरिएका कृषि गाउँहरूसम्म, सबै क्षेत्रमा कसरी रुसले बमबारी गरेको थियो र यो अहिले पनि जारी छ ।

तर डोनेट्स्कको बाहिरी इलाकामा गहुँको खेत नजिकैको युक्रेनी तोपखानाका कमाण्डर दिमित्रो दृढ उभिए ।

'उनीहरूले पहिले जस्तो आक्रमण गर्दैनन्,' नजिकै पार्क गरिएको ठूलो गाडीमा झुकेर दिमित्रो भन्छन् । रुसी सेनाले प्रहार गरेको गोलाको संख्या आधामा घटेको छ । हुनसक्छ कम, दुई तिहाइ पनि ।'

यो गाडी एक स्वचालित तोप हो । फ्रान्समा बनेको यो सिजर तोपको विशाल ट्यूब रुसतर्फ लक्षित छ । यो युक्रेनको शस्त्रागारमा बढ्दो पश्चिमी हतियारहरू मध्ये एक हो । यो अब डोनबासको सडकमा घुमिरहेको देख्न सकिन्छ ।

दिमित्रो र यहाँ धेरै अरू विश्वास गर्छन्,  यी हतियारहरूले रूस विरुद्ध युद्धको हावा बदल्न मद्दत गरिरहेका छन् ।

फ्रान्सेली सीजर बन्दूक

कान-बहिरो विस्फोटको साथ, सीजरले पहिलो तीन गोलाहरू निकाले । दिमित्रोले भने, यी गोलाहरू रुसी इन्फन्ट्रीका केही भाग र २७ किलोमिटर टाढा रहेको केही तोपखानामा प्रहार गरिएको थियो । मुस्कुराउँदै दिमित्रो भन्छन्, 'हाम्रो लक्ष्य एकदम सही छ । हामी रुसीहरूलाई धेरै टाढासम्म प्रहार गर्न सक्छौँ ।'

एक मिनेट भित्र, तोपखाना टोलीले थप दुई शटहरू प्रहार गर्यो र रसियाले तोपखाना र प्रतिआक्रमणलाई ट्र्याक गर्न अघि गाडीले गति लियो ।

युक्रेनमा हिजोआज इन्टरनेटमा यस्ता धेरै ड्रोन फुटेज र अन्य भिडियो शेयर भइरहेका छन्, जसमा रुसी क्षेत्रहरूमा श्रृङ्खलाबद्ध भयानक विस्फोटहरू देखिएका छन् ।

अहिलेसम्म यो गोलाबारुद र हतियारको विशाल भण्डारलाई युद्धको अगाडिबाट टाढा राखिएको भनिएको थियो तर यो भण्डारलाई अमेरिकी हाइमार मिसाइल प्रणाली र पोल्याण्डको क्रब होविट्जर जस्ता आधुनिक हतियारमा समावेश गरिएको छ ।

शहरको पूर्वी भागमा एक घण्टाभन्दा बढी समयसम्म विस्फोटको आवाज सुनिएको थिएन ।

रुससँग कडा लड्न युक्रेनलाई थप पश्चिमी हतियारहरू चाहिन्छ भन्ने विश्वास मैदानमा लडिरहेका युक्रेनी लडाकुहरु गर्छन्।

स्लोभ्यान्स्कको रक्षा गर्ने स्वयंसेवी इकाईको कमान्ड गर्ने ५२ वर्षीय युरी बेरेजा भन्छिन्- 'उनीहरूले हामीलाई हराउन सक्दैनन् र यो अवस्थामा हामी पनि तिनीहरूलाई हराउन सक्षम छैनौं । हामीलाई थप रक्षा उपकरणहरू चाहिन्छ । विशेष गरी बख्तरबंद गाडीहरू, ट्याङ्कहरू, उड्डयनसँग सम्बन्धित उपकरणहरू। यी चीजहरू बिना, धेरै मानिसहरूको मृत्यु भयो ।

जसरी रुसले युद्धको नेतृत्व गरिरहेको छ । उनीहरूलाई जीवनको वास्ता छैन।' दिमित्रो भन्छन्- 'हामीलाई वास्तवमा पश्चिमी देशहरूले पठाएको भन्दा तीन गुणा बढी हतियार चाहिन्छ, त्यो पनि चाँडै ।'

हतियारको अभावले मात्र युक्रेनलाई कब्जा गरिएका क्षेत्रहरू फिर्ता लिन प्रोत्साहित गरेको कारण होइन ।

रुसको कम बमबारीको बावजुद, यसका सेनाहरू बख्मातको रणनीतिक रूपमा महत्त्वपूर्ण क्षेत्रहरू नजिक सर्दै छन् । जसका कारण युक्रेनी सेना कम संख्यामा सैनिक र तालिम जस्ता विषयमा चिन्तित छन् ।

एक पूर्व बेलायती प्याराट्रूपर युक्रेनी सैनिकहरूलाई प्रशिक्षण दिइरहेका छन् । उनीहरूले तालिम दिने सिपाहीहरू सबै स्वयंसेवक हुन् । उनले केही साता मात्रै सैन्य तालिम लिएका छन् । उनीहरूका कमाण्डरहरूले बेलायतका प्रशिक्षकहरूसँग पाँच दिने विशेष तालिमको व्यवस्था गरेका छन् । तालिम लिइरहेका एक युनिटका २२ वर्षीय कमाण्डर पेशाले वकिल हुन् । 

हालको लागि, पश्चिमी देशहरूले युक्रेन युद्धमा आफ्ना साकिन वा सेना ठेकेदारहरू पठाउनबाट प्रतिबन्ध गरेका छन् । तर यहाँ केही निजी संस्थाहरू छन् जसले युक्रेनी सेनालाई मद्दत गरिरहेका छन् । 

-बिबिसीबाट